Επιστολή προς τη σύνταξη

"Μοναδική πηγή των αισθημάτων δεν είναι μόνον τα πράγματα (Ύλη)
ΔΗΜ. Χ. ΣΙΩΤΗΣ

Περίληψη
Προσπαθώ να υποστηρίξω ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνον ύλη αλλά και κάτι άλλο. Έχω σαφήν αντίληψιν της διαφοράς της πίστεως από την απόδειξιν, που η πρώτη αφορά μόνον αυτόν που την έχει και κανέναν άλλον, ενώ η δεύτερη υποχρεώνει τους πάντας στην παραδοχή. Με την προσπάθειά μου αυτήν, θέλω να προσεγγίσω το παγκόσμιο και αιώνιο πρόβλημα της ψυχής, με τα σημερινά δεδομένα. Εδιάβασα στο περιοδικό «Εγκέφαλος»Τ. 38 Ν.Ι. του 2001 την μελέτη του Καθηγητού κυρίου Σ. Μπαλογιάννη «Ηράκλειτος ο Εφέσιος, από την δίνην της μελαγχολίας εις την αρμονίαν του Λόγου». Προσπαθεί συν τοις άλλοις να δείξει ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνον ύλη αλλά και κάτι άλλο. Επικαλείται και συγκλίνουσες προς αυτήν, απόψεις μεγάλων φιλοσόφων και σχολιάζει τα σχόλια των φιλοσόφων αυτών που κάνουν αυτοί στις πεποιθήσεις του Ηρακλείτου, όπως των προ Σωκρατικών, μετά Σωκρατικών, μέχρι του Σπινόζα, Χέγκελ, Νίτσε, Χάιντεγκερ και άλλων. Επειδή δέχομαι τις απόψεις αυτές, εκθέτω τις σχετικές δικές μου, μεταχειριζόμενος την διαλεκτικήν του Ζήνωνος του Ελεάτη.

Ο Γερμανός φιλόσοφος Χέγκελ λέει: «Τίποτα πιο δύσκολο από την αρχή». Εδώ είμαι κι εγώ τώρα.

Λένε οι μεγάλοι κλασικοί Υλισταί από τον Ντιντερό, ως τον Έγκελς και μεταγενέστεροι (Υλισμός και Εμπειριοκρατικισμός-Αντι-Ντυρινγκ): «Ο φιλοσοφικός υλισμός δέχεται ένα και μοναδικό. Ότι τα αισθήματα είναι «σύμβολα» των πραγμάτων. Θα ήταν ακριβέστερο να πούμε είδωλα ή απεικονίσεις πραγμάτων».

Κατ΄ αρχήν το αίσθημα προϋποθέτει την συνείδησιν. Και λένε «τα αισθήματα είναι είδωλα». Δηλαδή είδωλα όπως στον καθρέφτη. Αλλά ο καθρέφτης δεν μπορεί να έχει είδωλο, αν δεν έχει μπροστά του ένα πράγμα (αντικείμενο-φύση). Για να δούμε όμως συμβαίνει το ίδιο και στο ανθρώπινο αίσθημα; Η μια περίπτωση είναι ότι βεβαίως συμβαίνει. Ο άνθρωπος αισθάνεται (βλέπει) την παρουσία ενός κόκκινου τριανταφύλλου που είναι μπροστά του, όπως και ο καθρέφτης έχει το είδωλο αυτό όταν το τριαντάφυλλο είναι μπροστά του. Αλλά είναι γνωστό και ήταν γνωστό επί της εποχής των κλασικών υλιστών, ότι συμβαίνει στον άνθρωπο να έχει οπτικές ή ακουστικές ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις. Μας βεβαιώνει ότι βλέπει και ακούει πράγματα που δεν υπάρχουν. Αυτά βεβαίως συμβαίνουν σε μία «Ψυχοπάθεια». Εμείς όμως την λέμε ψυχοπάθεια με τον τρόπον που μάθαμε να σκεπτόμαστε και με αυτά που διδαχθήκαμε. Επομένως η διαβεβαίωση αυτή του «ασθενούς», μας υποχρεώνει να δεχθούμε ότι ο εγκέφαλος μπορεί να δράσει σαν «καθρέπτης», αλλά μπορεί να δράσει, να έχει δηλαδή το αίσθημα του κόκκινου τριανταφύλλου, χωρίς αυτό να υπάρχει μπρος στα μάτια του. Άρα υποχρεούμαστε να δεχθούμε ότι ο εγκέφαλος- συνείδηση έχουν την ικανότητα να κάνουν από μόνοι τους αισθήματα, χωρίς να έχουν την ανάγκη της φύσεως (πράγμα). Πράγμα που ο καθρέφτης δεν το μπορεί. Επομένως η «παρομοίωση του εγκεφάλου με τον καθρέφτη» είναι ατυχής. Άρα ο εγκέφαλος-συνείδηση έχουν δύο ικανότητες.

ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Έχουμε μπροστά στα μάτια μας ένα κόκκινο τριαντάφυλλο και ο άνθρωπος βλέπει ολόκληρο περιβόλι από τριαντάφυλλα. Ή έχει μπροστά του μια λεκάνη με νερό και την βλέπει ολόκληρη λίμνη (ένας έκανε βουτιά μέσα στην σκάφη για να κολυμπήσει μια και την έβλεπε σαν λίμνη). Εδώ βλέπουμε ότι ο εγκέφαλος-συνείδηση δρα και με τις δύο ικανότητές του. Μια του καθρέφτη (πράγμα) και μία αυτόματη, δηλαδή την αυτόματη ανάπτυξη οπτικών αισθημάτων. Πρέπει τώρα να επικαλεσθούμε τις ανακαλύψεις των νευροφυσιολόγων και την παραδοχή αυτών από όλους τους επιστήμονες και από τους υλιστάς. Οι νευροφυσιολόγοι λοιπόν λένε ότι όσοι άνθρωποι και εάν δουν ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, όλοι τους θα έχουν μέσα στον εγκέφαλό τους την ίδια βιοχημικήν αντίδρασιν. Έτσι έχουμε έναν άνθρωπο που βλέπει το κόκκινο τριαντάφυλλο που είναι μπροστά του και έχει την ειδικήν βιοχημικήν αντίδρασιν στον εγκέφαλό του. Έχουμε όμως και την οπτικήν ψευδαίσθησιν του κόκκινου τριαντάφυλλου σε έναν άλλον άνθρωπον που μπροστά του δεν έχει τίποτε, αλλά μας βεβαιεί την «ύπαρξίν» του κόκκινου τριανταφύλλου. Επομένως μέσα στον εγκέφαλο αυτού του ανθρώπου με την ψευδαίσθηση, ή θα πρέπει να γίνεται η βιοχημική αντίδραση των νευροφυσιολόγων ή δεν θα γίνεται αυτή. Θα εξετάσουμε τώρα και τις δύο περιπτώσεις. Πρώτα ας δεχθούμε ότι κατά την ψευδαίσθηση αναπτύσσεται η βιοχημική αντίδραση στον εγκέφαλο της θέας του κόκκινου τριανταφύλλου. Άρα η ειδική αυτή αντίδραση στον εγκέφαλο έχει την ανάγκη του φωτεινού ερεθίσματος από το τριαντάφυλλο. Όπως υποθέσαμε ότι γίνεται αυτή η αντίδραση και στην ψευδαίσθησιν, αλλά χωρίς τον φωτεινόν ερεθισμόν από το τριαντάφυλλο, που στην ουσία δεν υπάρχει. Εφόσον όμως γίνεται η αντίδραση χωρίς τον φωτεινόν ερεθισμόν, είναι σαφές ότι την αντίδραση την προκαλεί το αίσθημα και όχι το φωτεινό ερέθισμα. Άρα το αίσθημα είναι το πρωτεύον και το «πράγμα» (βιοχημική αντίδραση) είναι το δευτερεύον. Δεύτερη περίπτωση. Να έχουμε την οπτική αίσθηση (ψευδαίσθηση) του τριαντάφυλλου και να μην έχουμε μέσα στον εγκέφαλο την ειδικήν αντίδρασιν. Αν λοιπόν έχουμε αίσθημα και δεν έχουμε την βιοχημική αντίδρασιν (πράγμα), τότε είμαστε υποχρεωμένοι να δεχθούμε ότι ο εγκέφαλος-συνείδηση, έχει την ικανότητα από μόνος του δίχως την συμμετοχή της φύσεως (πράγμα), να παράγει αισθήματα. Επομένως υποθέτω ότι οι υλισταί έχουν την διανοητικήν ευθύνην, να διαλέξουν μια από τις δύο ανωτέρω περιπτώσεις, μια και τρίτη δεν υπάρχει όπως δείχνουν τα ευρήματα των επιστημόνων, τους οποίους εκ των προτέρων δέχονται. Άρα ο εγκέφαλος-συνείδηση έχει και τις δύο ικανότητες.

Να πούμε και ένα άλλο γεγονός σύνηθες στην καθημερινότητα. Στο πεζοδρόμιο στέκονται τρεις άνθρωποι. Μπροστά τους γίνεται ένα φοβερό αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο ένας θα τρέξει να βοηθήσει, ο άλλος θα μείνει εμβρόντητος και ο τρίτος θα λιποθυμήσει. Άρα η συνείδηση του καθενός εκ των τριών δρα σύμφωνα με τις δικές της ευαισθησίες, παρά το γεγονός ότι ο εγκέφαλος και των τριών έχει την ίδια βιοχημική αντίδραση (πράγμα-οπτικό αίσθημα). Ακόμη ας αναφερθούμε σε ένα παμπάλαιο γνωστό γεγονός περίπου αντίστροφο με τα πιο πάνω αναφερθέντα γεγονότα. Αυτό είναι η λεγόμενη «υστερική τύφλωση». Θα εξετάσουμε τώρα τις δύο περιπτώσεις στην υστερική αυτή τύφλωση. Πρώτα αν γίνεται η βιοχημική αντίδραση μια και τα μάτια του ή της υστερικής είναι ανοιχτά και ευρίσκεται μέσα στο περιβάλλον, μέσα σε σωρεία πραγμάτων. Έτσι έχουμε την βιοχημική αντίδραση στον εγκέφαλο αλλά ο άνθρωπος δεν έχει κανένα αίσθημα οπτικό. Αυτό σημαίνει ότι η βιοχημική αντίδραση στον εγκέφαλο του ανθρώπου αυτού δεν είναι ικανή να προκαλέσει το αίσθημα. Χρειάζεται και «κάτι άλλο». Επομένως πρέπει να δεχθούμε ότι και στην περίπτωση αυτήν το αίσθημα δεν έχει αναγκαία αιτία γένεσης την βιοχημική αντίδραση του εγκεφάλου (πράγμα). Εάν δεν γίνεται καμία βιοχημική αντίδρασiς παρά το γεγονός ότι υπάρχει το φωτεινόν περιβάλλον (πράγμα), τότε και αυτή η περίπτωση συνηγορεί περισσότερο από την πρώτη, ότι το «πράγμα» δεν έχει καθοριστικήν γενεσιουργόν αιτία για το αίσθημα στις περιπτώσεις αυτές. Άρα ο εγκέφαλος-συνείδηση μπορεί να δημιουργήσει ή να καταργήσει αίσθημα χωρίς την συμμετοχή του «πράγματος». Επί όλων αυτών που είπα, μπορεί κάποιος να αντί είπει: Όλα αυτά μπορούμε να τα καταργήσουμε με τα λεγόμενα ψυχοφάρμακα, που αυτό σημαίνει ότι, μια και το φάρμακο είναι ύλη (πράγμα) επεμβαίνει επί του εγκεφάλου (ύλη)-συνείδηση και την «απαλλάσσει» από τις ψευδαισθήσεις και την υστερική τύφλωσιν. Όλα αυτά είναι σωστά. Αλλά ο λαμβάνων τα φάρμακα έχει έναν έντονον βραδυψυχισμόν. Και αν τολμήσει ο γιατρός να διακόψει τα φάρμακα ή το κάνει αυτό από μόνος του ο λαμβάνων τα φάρμακα, τότε όλα επανέρχονται εις άλλοτε άλλον χρόνον. Επομένως το φάρμακο (ύλη) καθιστά ανίκανον την συνείδησιν να μεταχειρίζεται τον εγκέφαλο ως μέσον υποδείξεως της καθοριστικής υπάρξεώς της. Αυτή η τελευταία πρότασις μας, νομίζουμε ότι επαληθεύεται από το περιστατικό των τριών ανθρώπων που στέκονται στο πεζοδρόμιο-αυτοκινητιστικό δυστύχημα κ.λ.π. που αναφέρουμε πιο πάνω. Ο πολυγραφότατος Μαρξιστής-Υλιστής Ψυχίατρος σύγχρονος του Φρόιντ, Βίλχελμ Ράιχ στο βιβλίο του «Υπερθέση» και στην σελίδα 150 λέει: «Δεν ξέρουμε αν ο εγκέφαλος έχει ή όχι σχέση με την έλλογον σκέψιν».